Điều dưỡng Viên cần tìm hiểu và nắm rõ cách chăm sóc bệnh nhân tăng huyết áp để giúp người bệnh phục hồi sức khỏe nhanh hơn.

>>> Điều kiện mở nhà thuốc Tây và chiến lược kinh doanh hiệu quả

>>> Mách nhỏ những cách giảm cân sau sinh nhanh cho các mẹ

Trước khi đi vào nội dung chính: cách chăm sóc bệnh nhân tăng huyết áp, chúng ta cần tìm hiểu khái niệm về bệnh, triệu chứng, nguyên nhân dẫn đến căn bệnh nguy hiểm này.

Lên kế hoạch chăm sóc bệnh nhân tăng huyết áp

Bệnh tăng huyết áp là bệnh gì?

Tăng huyết áp nghĩa là chỉ số huyết áp cao hơn người bình thường (90/60 mmHg – 139/89 mmHg). Khi chỉ số huyết áp từ 140/90 mmHg trở lên thì gọi là huyết áp cao. Tất nhiên, các chỉ số vẫn có thể thay đổi một chút tùy thộc vào cơ địa từng người, giới tính và độ tuổi. Bệnh tăng huyết áp là một bệnh thường gặp ở người lớn tuổi.

Có hai nhóm tăng huyết áp là nguyên phát và thứ phát: Nguyên phát thường là do di truyền, tuổi tác, điều kiện sống, …Còn thứ phát là do biến chứng của các bệnh khác gây ra như: bệnh thận, bệnh tim mạch, thiếu hụt vitamin, tăng hồng cầu, nhiễm độc thai nghén, bệnh thần kinh,…

Có rất nhiều cách để đề phòng bệnh huyết áp. Đó là theo dõi huyết áp, từ bỏ thói quen hút thuốc lá, ăn ít muối, tăng cường thể dục thể thao, giảm cân nếu thân hình quá khổ.

Bệnh tăng huyết áp nếu để nặng, không chữa trị kịp thời có thể dẫn đến bệnh suy thận và suy tim, tai biến mạch máu não, các bệnh về mắt, giảm tuổi thọ, tăng tỷ lệ tàn tật, tăng nguy cơ tử vong.

Việc sớm phát hiện bệnh sẽ giúp cho quá trình điều trị tăng huyết áp nguyên phát và thứ phát trở nên đơn giản hơn. Thông thường bác sĩ sẽ khuyến cáo bạn thay đổi lối sống và sử dụng thuốc điều trị tăng huyết áp đặc biệt với người bệnh tăng huyết áp thứ phát.

Kế hoạch chăm sóc bệnh nhân tăng huyết áp

Bước 1: Thu thập thông tin

Tiếp đón bệnh nhân, quan sát và đặt nhiều câu hỏi khéo léo để thu thập được nhiều thông tin từ người bệnh. Đã bị tăng huyết áp bao giờ chưa? Đã bao giờ bị liệt hay yếu tay chân chưa? Có hay nhức đầu hay khó nhìn không?  Có bị bệnh thận trước đây không? Nhìn xem bệnh nhân béo hay gầy, tình trạng phù nề như thế nào,…

Song song với đó, Điều dưỡng Viên cần kiểm tra hồ sơ bệnh án, các loại thuốc đã dùng trước đây, chẩn đoán và lên phác đồ điều dưỡng, phân tích, tổng hợp và đúc kết các dữ kiện để xác định nhu cầu cần thiết của bệnh nhân, từ đó lập ra kế hoạch chăm sóc cụ thể. Khi lập kế hoạch chăm sóc phải xem xét đến toàn trạng bệnh nhân, đề xuất vấn đề ưu tiên, vấn đề nào cần thực hiện trước và vấn đề nào thực hiện sau tuỳ từng trường hợp cụ thể.

Một điều không thể thiếu ở bước này là đo dấu hiệu sống, trong đó huyết áp là dấu quan trọng nhất, đo huyết áp nhiều lần trong ngày. Phải chú ý đến cả huyết áp tối đa và tối thiểu. Ngoài ra cần chú ý các dấu chứng khác như: tình trạng suy tim, số lượng nước tiểu, tình trạng phù…

Các giai đoạn chăm sóc bệnh nhân tăng huyết áp

Giai đoạn 2: Tiến hành chăm sóc bệnh nhân

Người chăm sóc cần có thái độ cảm thông, sẻ chia, ân cần với bệnh nhân, thông qua những hành động cụ thể. Quan trọng hơn cả là Điều dưỡng Viên cần làm cho người bệnh hiểu được tăng huyết áp là gì, các triệu chứng của bệnh tăng huyết áp như thế nào, có thể gây ra những biến chứng gì, cách điều trị ra sao. Trong những cách điều trị cần nhấn mạnh cho người bệnh biết chữa bệnh huyết áp là một quá trình lâu dài, không thể khỏi trong thời gian ngắn, khẳng định vai trò của bệnh nhân trong điều trị tăng huyết áp.

Bên cạnh đó, người làm nghề Điều dưỡng cũng cần cung cấp một số thông tin về các loại thuốc điều trị tăng huyết áp trên thị trường, chế độ ăn uống, chỉ cho người bệnh biết về các yếu tố nguy cơ của tăng huyết áp trên cơ sở đó thuyết phục họ loại bỏ hoặc hạn chế đến mức tối đa các yếu tố nguy cơ đó nếu có. Chỉ khi giữa hai bên hiểu nhau thì mới mong có sự đồng cảm, hợp tác để bệnh tình nhanh chóng phục hồi. Cụ thể những cách chăm sóc bệnh nhân tăng huyết áp cơ bản như sau:

• Để bệnh nhân nghỉ ngơi hợp lý
• Giao tiếp bệnh nhân bằng ánh mắt trìu mến
• Trả lời những thắc mắc của bệnh nhân về tình trạng bệnh
• Nạp đủ năng lượng, đặc biệt là hoa quả tươi. Gợi ý chế độ ăn lành mạnh cho người bệnh. Ví dụ như sáng:1 bát cháo nhỏ +30g thịt băm, trưa1 bát cơm + 50g thịt lợn+50 g rau cải xào; tối thì ăn 1 bát cháo + 50g thịt lơn+200ml sữa,…
• Giữ gìn khu vực bệnh nhân nằm luôn sạch sẽ
• Hướng dẫn bệnh nhân cách dùng thuốc và theo dõi các tác dụng phụ của thuốc
• Thực hiện các Y lệnh của Bác sĩ
• Tiến hành thực hiện việc Xét nghiệm
• Theo dõi đáy mắt, cùng bệnh nhân theo dõi tác dụng phụ của thuốc
• Tư vấn cách chăm sóc sức khỏe cho người nhà bệnh nhân
• Giáo dục sức khoẻ cho người thân và bệnh nhân khi chăm chút bệnh nhân tăng huyết áp: Bệnh nhân và gia đình cần phải biết các nguyên nhân, các yếu tố thuận lợi làm tăng huyết áp cũng như cách phát hiện các dấu chứng tăng huyết áp, cách phòng, điều trị và theo dõi bệnh nhân tăng huyết áp.

Giai đoạn 3: Đánh giá quá trình chăm sóc

Mục tiêu của việc chăm sóc là không bị hoặc hạn chế đến mức tối đa các biến chứng; biết cách hạn chế và bớt được các khó chịu do tác dụng phụ của thuốc; biểu về bệnh tăng huyết áp; tôn trọng chế độ điều trị và biết cách tự chăm sóc sau khi ra viện.

Sau một thời gian chăm sóc, cần đánh giá xem bệnh nhân đã phục hồi được bao nhiêu phần trăm so với tình trạng ban đầu, rút kinh nghiệm từ những việc làm sai sót, bổ sung những kế hoạch mới hoặc chuyển hướng điều trị nếu phương pháp cũ không hiệu quả.

Trên đây là hướng dẫn chi tiết cách chăm sóc bệnh nhân tăng huyết áp chi tiết không chỉ hữu ích cho những Điều dưỡng Viên mà còn đối với những người bình thường, giúp đề phòng hoặc chăm sóc người thân khi không may mắc bệnh.

Trường Cao đẳng Y khoa Phạm Ngọc Thạch tổng hợp