Triglyceride là một thành phần quan trọng của mỡ máu đây là dạng chất béo phổ biến nhất trong cơ thể. Vai trò của chỉ số máu Triglyceride trong cơ thể và xét nghiệm chỉ số này có ý nghĩa như thế nào?. Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Bài viết dưới đây tại Cao đẳng Dược TPHCM sẽ 1 phần sẽ giúp giải đáp chi tiết về chỉ số máu Triglycerides và cách phòng ngừa để chỉ số Triglyceride không tăng cao trong máu.

Chỉ số mỡ trong cơ thể ngoài Cholesterol còn có Triglyceride. Thông qua quá trình chuyển hóa, Triglycerid sẽ giúp cung cấp năng lượng cho cơ thể. Triglyceride là một dạng chất béo trung tính cần thiết ở con người. Nếu chỉ số Triglyceride cao, sẽ gây ra những tác động không tốt ảnh hưởng nhiều tới sức khỏe.

Chỉ số Triglyceride là gì?

Chỉ số mỡ máu Triglyceride Triglyceride (hay còn gọi là chất béo trung tính) là một dạng chất béo mà cơ thể chúng ta vẫn tiêu thụ mỗi ngày. Triglyceride cũng là một trong những thành phần có nhiều trong mỡ động vật, thực vật.

Sau khi cơ thể tiêu hóa Triglyceride sẽ được tiêu thụ dưới dạng năng lượng tế bào khi di chuyển trong mạch máu.

Triglyceride được nạp vào cơ thể có chứa 3 nhóm axit béo. Sau khi được đưa vào cơ thể và thực hiện phân tách, Triglyceride sẽ được đưa đến phần ruột non sau đó phân tách ra và kết hợp với Cholesterol để tạo thành năng lượng cần thiết cho cơ thể.

Triglycerides chứa 3 axit béo

Nguồn năng lượng được sản sinh tích tụ chủ yếu tại các tế bào gan và mỡ. Năng lượng này sẽ được tích trữ chủ yếu ở các tế bào gan và tế bào mỡ. Nếu cơ thể tích tụ Triglyceride quá cao sẽ khiến chỉ số mỡ máu Triglyceride cao và gây hại cho cơ thể.

Quá trình tích tụ vượt quá mức cho phép sẽ gây nên tình trạng dư thừa chất béo trung tính trong máu, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Triglyceride bám vào các thành mạch gây nên các mảng mỡ bám trên động mạch, cảnh báo nguy cơ xơ vữa động mạch, cản trở quá trình lưu thông máu. Chỉ số mỡ máu Triglyceride cao là dấu hiệu của bệnh nhồi máu cơ tim, mỡ máu, gan nhiễm mỡ, đột quỵ...

Giá trị của chỉ số mỡ máu Triglyceride

Người bệnh có thể xác định chỉ số máu Triglyceride trong cơ thể thông qua xét nghiệm máu. Khi chỉ số máu Triglyceride là cao, thấp hay bình thường được đánh giá theo 4 mức sau:

• Chỉ số Triglyceride bình thường: dưới 150 mg/dL (1,7 mmol/L).
• Chỉ số Triglyceride ở mức ranh giới cao: 150 - 199 mg/dL (1.7 - 2 mmol/L).
• Chỉ số Triglyceride cao: 200 - 499 mg/dL (2 - 6 mmol/L).
• Chỉ số Triglyceride rất cao: trên 500 mg/dL (trên 6 mmol/L).

Mỗi người sẽ có một chỉ số máu Triglyceride ở mức khác nhau. Khi chỉ số Triglyceride tăng cao sẽ làm tăng nguy cơ bị xơ vữa động mạch, ảnh hưởng đến quá trình vận chuyển máu và gây nhiều tác động xấu đến sức khỏe. Chỉ số Triglyceride trong máu cao nhất là những người có nồng độ HDL - cholesterol thấp hay đang bị đái tháo đường typ2.

Nếu như các xét nghiệm có chỉ số Triglyceride cao, thường xuyên ở mức trên 200 mg/dl, người bệnh sẽ có nguy cơ bị xơ vữa động mạch, cao huyết áp, béo phì, mỡ máu.

Kiểm soát chỉ số mỡ máu Triglyceride tốt bằng cách nào?

Chỉ số máu Triglyceride cao hoặc ở ngưỡng rất cao là tình trạng rất phổ biến hiện nay. Cần duy trì chỉ số Triglycerides thấp hoặc ở ngưỡng bình thường. Những phương pháp giúp điều chỉnh chỉ số Triglyceride cao bạn cần lưu ý:

• Hạn chế những loại thức ăn có lượng đường cao.
• Tập thể dục đều đặn ít nhất 30 phút mỗi ngày. Mỗi tuần nên tập thể dục ít nhất 5 ngày để gia tăng nồng độ cholesterol tốt trong cơ thể.
• Nên sử dụng những thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp như: các loại đậu ngũ cốc nguyên hạt,...
• Tránh xa rượu bia và các loại đồ uống chứa cồn.
• Không hút thuốc lá.
• Ăn nhiều cá nhất là những loại có chứa nhiều omega - 3 như cá hồi, cá thu, cá hồi...
• Hạn chế sử dụng thực phẩm giàu chất béo có hại như: cá loại thịt có màu đỏ, mỡ động vật, đồ ăn chiên rán, nhiều dầu mỡ, thịt hun khói...
• Nếu đang mắc các bệnh như tiểu đường, cao huyết áp, người bệnh cần khám sức khỏe định kỳ để kiểm soát tốt tình trạng bệnh.

Duy trì thói quen tập luyện thể dục thể thao mỗi ngày sẽ góp phần nâng cao sức khỏe

Xét nghiệm tầm soát chỉ số mỡ máu triglyceride

Để biết các chỉ số máu Triglyceride trong cơ thể bạn đang ở mức cao hay thấp, bạn cần tiến hành xét nghiệm. Chỉ số mỡ máu Triglyceride có liên quan đến bệnh mỡ máu. Muốn biết mình có bị mỡ máu hay không bạn cần tiến hành các xét nghiệm sau:

• Xét nghiệm tăng Cholesterol toàn phần: Thông thường nồng độ cholesterol trong cơ thể sẽ ở mức 4 - 5 mmol/l. Nếu lớn hơn mức tiêu chuẩn này là đã bị mỡ máu cao.
• Xét nghiệm Triglycerid toàn phần: Chỉ số mỡ máu Triglycerid toàn phần ở mức bình thường sẽ có giá trị nhỏ hơn 2,3 mmol/l. Nếu lớn hơn mức này được gọi là mỡ máu cao.

Nguyên nhân làm tăng triglyceride

Có nhiều nguyên nhân gây triglyceride cao bao gồm:

Hút thuốc lá

Thừa cân hoặc béo phì

Suy giáp, tiểu đường và hội chứng chuyển hóa

Ít hoạt động thể chất

Ảnh hưởng di truyền

Uống quá nhiều rượu

Uống quá nhiều rượu là nguyên nhân làm tăng triglyceride

Tiêu thụ chế độ ăn nhiều carbohydrate tinh chế và chất béo bão hòa

Hạn chế vận động thể dục thể thao, ít vận động không rèn luyện sức khỏe.

Dùng một số loại thuốc gồm estrogen, thuốc ức chế protease và corticosteroid

Bệnh nhân cần sự can thiệp của thuốc giảm nồng độ máu. Thói quen sinh hoạt không khoa học dẫn đến béo phì, thừa cân.

Thường xuyên sử dụng các chất kích thích có hại cho cơ thể như: rượu, bia, thuốc lá,...

Có thói quen sử dụng các chất có hại như: ăn nhiều chất béo từ động vật, bún tinh bột tinh chế mì tôm, phở hay thiếu chất xơ.

Di truyền từ những thành viên trong gia đình

Biến chứng từ một số bệnh lý khác như: tăng huyết áp, rối loạn tim mạch đái tháo đường, suy giáp

Biến chứng khi chỉ số triglyceride tăng cao

Chỉ số triglyceride tăng cao có thể gây ra một số biến chứng bao gồm:

Viêm tụy: Chỉ số triglyceride cao có thể gây sưng tụy gây ra đau bụng dữ dội. Tuyến tụy là một cơ quan quan trọng ở phần trên bên trái của bụng giúp sản xuất dịch tiêu hóa cần thiết để hấp thụ thức ăn. Nếu dịch tiêu hóa rò rỉ ra ngoài tuyến tụy có thể đe dọa tính mạng.

Tiểu đường tuýp 2: Triglyceride cao bao gồm huyết áp cao, tăng mỡ bụng, HDL thấp (cholesterol tốt) và lượng đường trong máu cao.

Bệnh tim: Những người trẻ tuổi có triglyceride rất cao có nguy cơ mắc bệnh tim cao gấp 4 lần so với những người có triglyceride tăng nhẹ. Tình trạng chỉ số triglyceride cao làm tăng gấp đôi nguy cơ mắc bệnh tim. Khi mà lượng chất béo cao trong máu tích tụ bên trong các mạch máu gây cản trở việc mang oxy đến cơ tim.

Ảnh hưởng đến chân: Việc quá nhiều chất béo trong máu có thể dẫn đến bệnh động mạch ngoại biên (PAD). Chất béo trong máu tạo ra các mảng bám hình thành trong các động mạch chảy đến chân. PAD có thể gây đau và tê ở chân, nhất là khi đi bộ và làm tăng nguy cơ nhiễm trùng ở chân hoặc bàn chân.

Đột quỵ: Chỉ số triglyceride tăng cao có thể hạn chế lưu lượng máu trong các mạch cung cấp cho não. Đây là tổn thương não do giảm cung cấp máu đột ngột cho các tế bào não. Nồng độ triglyceride cao là yếu tố nguy cơ số 1 gây ra đột quỵ

Ảnh hưởng gan: Gan nhiễm mỡ là nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh gan mãn tính. Ảnh hưởng gan có thể dẫn đến sẹo trong gan vĩnh viễn, suy gan ung thư, và đe dọa đến tính mạng. Các nguyên nhân phổ biến của gan nhiễm mỡ là bệnh béo phì tiểu đường, và nồng độ chỉ số triglyceride cao.

Mất trí nhớ: Khi xét nghiệm có nồng độ chỉ số triglyceride cao là những yếu tố nguy cơ lớn gây ra chứng mất trí nhớ. Triglyceride cao có thể làm hỏng các mạch máu bên trong não.  Triglyceride cao góp phần tích tụ một loại protein độc hại gọi là amyloid.

Giải pháp cho bệnh nhân tăng Triglyceride

Bệnh nhân tăng Triglyceride là hiện tượng phổ biến hiện nay, bệnh có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe và tính mạng.

Một số gợi ý giúp ổn định chỉ số trên chỉ số chất béo trung tính như:

• Giảm thiểu nhu cầu sử dụng những chất béo có hại như: thịt đỏ, mỡ từ động vật, thức ăn chiên rán, thực phẩm hun khói,...
• Duy trì thói quen luyện tập thể dục thể thao 30 phút mỗi ngày và 5 ngày gia tăng sản sinh nồng độ Cholesterol có lợi cho cơ thể. Bạn nên cố gắng kết hợp nhiều hoạt động thể chất làm việc hoặc đi dạo trong giờ nghỉ.
• Thay đổi thói quen sử dụng thực phẩm có hàm lượng đường huyết cao
• Tăng cường các loại cá có chứa nhiều dưỡng chất Omega - 3 như: cá hồi, cá thu
• Hạn chế sử dụng thức ăn, đồ uống có hàm lượng lớn đường hóa học.
• Hạn chế tối thiểu thức uống có cồn, chất kích thích hay thói quen sử dụng thuốc lá.
• Giữ thói quen thăm khám định kỳ để kiểm soát tình trạng cơ thể, thay đổi thói quen nếu cần.
• Tránh đường và carbohydrate tinh chế: đường và thực phẩm làm bằng bột mì trắng hoặc fructose, có thể làm tăng triglyceride.
• Giảm cân: Bạn cần tập trung vào việc cắt giảm lượng calo. Calo bổ sung được chuyển đổi thành triglyceride và được lưu trữ dưới dạng chất béo.
• Chọn chất béo lành mạnh: Nên ăn nhiều thực phẩm có chứa chất béo tốt cho sức khỏe như các loại cá chứa axit béo omega-3 như cá thu, cá hồi, các loại hạt như hạt óc chó, bơ dẻ,
• Giới hạn lượng rượu tiêu thụ: Rượu chứa nhiều calo và đường có khả năng làm tăng chất béo trung tính, bạn nên tránh sử dụng các thức uống có cồn.
• Hạn chế ăn uống sau 8 giờ tối: hời điểm này thức ăn được đưa vào cơ thể rất khó hấp thu, dễ đọng lại tại thành mạch.Thời điểm tốt nhất dành cho người bệnh là nên ăn vào 7 giờ tối
• Không nên thức khuya: Thói quen thức khuya ảnh hưởng đến nội tiết. Người thức khuya thường dễ mệt mỏi vì thiếu ngủ, dễ tăng cân và có mức chỉ số triglyceride cao. Thức khuya khiến tuyến thượng thận hoạt động không hiệu quả, dẫn đến tăng triglyceride kèm theo tích tụ chất béo ở thành bụng và cơ mông.
• Bạn sẽ dễ dàng kiểm soát nồng độ triglyceride ở mức độ an toàn nếu bạn cố gắng kiên trì thực hiện các thói quen lành mạnh mỗi ngày.