Rối loạn lipid máu là một trong những yếu tố và nguy cơ quan trọng của những bệnh lý về tim mạch. Thế nhưng, không giống như tuổi tác cũng như giới tính thì đây chính là yếu tố và nguy cơ hoàn toàn có thể thay đổi được. Để có thể điều chỉnh nồng độ mỡ máu cũng chính là một cách phòng tránh bệnh tật và đảm bảo chất lượng cuộc sống sau này.

• Nguyên nhân, dấu hiệu trẻ em bị viêm phổi
• Mách bạn triệu chứng và cách điều trị lao hạch cổ
• Biểu hiện của tình trạng vỡ ruột thừa? Biến chứng nguy hiểm như thế nào?

Rối loạn lipid máu là gì?

Khi rối loạn lipid máu thì tình trạng nồng độ các thành phần như ( cholesterol toàn phần, triglyceride, lipoprotein…) trọng lượng phân tử lượng thấp hoặc cao hơn. Những nồng độ lipoprotein trọng lượng phân tử lượng cao/ thấp hơn các giá trị bình thường trong huyết tương.

Tuy nhiên cùng với việc tăng huyết áp thì bệnh tim khi thiếu máu cục bộ, ảnh hưởng đến việc đái tháo đường. Đây chính là một rối loạn chuyển hóa mạn tính khá thường gặp. Nó sẽ làm tăng quá trình xơ vữa động mạch gây tổn thương các cơ quan quan trọng như: tim, não, thận…

Dấu hiệu của rối loạn lipid máu

Dấu hiệu của rối loạn lipid máu

Đây cũng là một quá trình chuyển biến sinh học và xảy ra sau một thời gian dàu những khó có thể nhận biết được. Chính vì thế tình trạng này cũng khó gặp bởi nó không có triệu chứng đặc trưng. Tuy nhiên các biểu hiện lâm sàng của rối loạn lipid máu chỉ được phát hiện khi nồng độ của các thành phần lipid máu cao hoặc có thể kéo dài gây ra các biến chứng như:

• Xơ vữa động mạch
• Nhồi máu cơ tim
• Tai biến mạch máu não
• Phát ban vàng ở mi mắt
• Khủy tay …

Ngoài ra, khi nồng độ triglyceride tăng quá cao trong máu sẽ làm cho lượng huyết tương đục như sữa có thể gây ra:

• Viêm tụy cấp tính
• Các nhóm bệnh về tim mạch
• Nội tiết

Có thể ảnh hưởng đến tính mạng của bản thân, tuy nhiên thì đa số những bệnh nhân mắc chứng bệnh rối loạn lipid máy thường được phát hiện muộn.

Nguyên nhân gây rối loạn lipid máu

Rối loạn lipid máu chính là một hội chứng và nó tiến triển từ từ cũng như kéo dài đồng thời nó có tính chất mạn tính. Nguyên nhân gây bệnh do nhiều yếu tố khác nhau gây ra tuy nhiên nó có thể xác định dựa trên nhiều nguyên nhân khác.

Một trong những nguyên nhân thường gặp ở trẻ em do một hoặc nhiều đột biến gen gây ra khi đó sẽ làm tăng tổng hợp quá mức hoặc giảm thải các thành phần: Triglycerid hay cholesterol …hoặc tổng hợp không đủ hay đào thải quá mức HDL dẫn đến rối loạn lipid máu. Ngoài ra còn một số nguyên nhân khác thường gặp ở người trưởng thành do dung nạp quá nhiều thức ăn giàu chất béo bão hòa, cholesterol và mỡ động vật….. Tuy nhiên lại còn có những nguyên nhân do bệnh lý khác sẽ có thể gây ra biến chứng như: đái tháo đường, bệnh thận mạn tính, suy giáp trạng….

Nguyên nhân gây tăng Triglyceride máu do:

• Thiếu hụt gen lipase tiêu huỷ lipoprotein hoặc apolipoprotein C-II.
• Tăng TG có tính chất gia đình.
• Béo phì
• Uống quá nhiều rượu.
• Đái tháo đường
• Dùng thuốc chẹn bêta giao cảm kéo dài.

Nguyên nhân gây giảm triglyceride máu:

• Hút thuốc lá
• Béo phì
• Lười vận động thể lực.
• Tăng TG máu
• Dùng thuốc chẹn bê ta giao cảm kéo dài.
• Rối loạn gen chuyển hoá HDL.

Biến chứng của rối loạn lipid máu

Người bệnh sẽ có những hậu quả trực tiếp do rối loạn chuyển hóa lipid máu. Đây chính là một trong những biến chứng mạch máu gây xơ vữa động mạch. Ngoài ra việc rối loạn mỡ máu còn liên quan đến những rối loạn chuyển hóa khác.

Bệnh tim mạch: Việc tăng cholesterol trong máu đây chính là nguyên nhân chủ yếu của quá trình xơ vữa đồng thời khi dần làm hẹp các động mạch cung cấp máu cho tim. Đặc biệt, khi cả cholesterol và triglyceride cùng tăng cao thì nguy cơ này cũng cao hơn gấp nhiều lần. Nó đã thúc đẩy nhanh hơn quá trình xơ vữa động mạch. Từ đó còn dẫn đến hậu quả nghiêm trong gây thiếu máu cơ tim. Biến chứng nguy hiểm nhất là nhồi máu cơ tim hiện tại có đến  90% trường hợp nhồi máu cơ tim chính là do biến chứng của các mảng xơ vữa.

Theo các Điều dưỡng – Trường Cao đẳng Y Khoa Phạm Ngọc Thạch khuyến cáo các bệnh nhân nếu gặp các triệu chứng sau cần phải tới gặp các bác sĩ chuyên khoa :

• Việc đau thắt ngực hoặc có cảm giác khó chịu vùng ngực người bệnh cảm thấy như bị đè nặng hoặc bóp nghẹt. Cơn đau kéo dài từ vài phút và lâu hơn, những cơn đau thường xuất hiện khi bạn gắng sức và giảm khi nghỉ.
• Cảm giác khó chịu ở những vị trí khác: Người bệnh có thể đau hoặc tức lan ra 1 hoặc 2 bên cánh tay sau đó hướng ra sau lưng, lên cổ, hàm … thâm chí là ở vùng dạ dày.
• Khó thở: Có thể kèm hoặc không kèm với tức ngực.

Ngoài ra bạn cũng có thể gặp những dấu hiệu khác như: vã mồ hôi hay đau đầu, mệt lả, khó thở, buồn nôn …

Điều trị rối loạn lipid máu

Tăng huyết áp: Tăng mỡ máu gây nên các mảng xơ vữa khiến cho lòng mạch bị hẹp lại. Sau đó những thành mạch kém đàn hồi làm tăng sức đề kháng lên lòng mạch để có thể cung cấp đầy đủ nhu cấu máu thì cơ thể cũng có những đáp ứng như: nhịp tim tăng hoặc tăng hấp thu giữ nước trong cơ thể… từ đó dẫn đến việc huyết áp tăng.

Bên cạnh đó việc tăng mỡ máu còn làm tăng độ nhớt của máu đây cũng chính là một yếu tố góp phần làm tăng huyết áp. Bởi bản thân tăng huyết áp lại làm tổn thương những nội mô mạch máu và dư thừa trong máu các LDL dễ dàng xâm nhập và làm nặng hơn tình trạng xơ vữa. Ngoài ra khi người bệnh bị tăng huyết áp thì còn biến chứng mắc phải những bệnh lý nguy hiểm khác như: suy thận, tổn thương động mạch mắt gây mù lòa, tai biến mạch máu não...

Đột quỵ: Việc rối loạn chuyển hóa các lipid máu đặc biệt là đối với người tăng cholesterol. Khiến cho những tinh thể dễ lắng đọng trong thành mạch khi đó sẽ hình thành nên các mảng xơ vữa. Di chuyển từ nơi khác đến hoặc hình thành ngay tại mạch máu não sẽ làm hẹp lòng mạch. Từ đó dẫn đến giảm lưu lượng tuần hoàn gây ra tình trạng thiếu máu não. Đối với giai đoạn nặng hơn thì dóng máu lên não có thể bị tắc nghẽn hoàn toàn và gây ra chứng đột quỵ não hay còn gọi là nhồi máu não.

Gan nhiễm mỡ: Khi đã có sự tích lũy của các chất béo trong gan thì tình trạng gan nhiễm mỡ thường không có triệu chứng rõ ràng mặc dù nó trực tiếp gây suy giảm các chức năng gan đồng thời còn làm xơ gan. Khi đó người bệnh sẽ cảm thấy mệt mỏi, khó chịu tại vùng thượng vị hoặc hạ sườn phải. Tình trạng gan nhiễm mỡ nặng có thể chính là biểu hiện của: vàng da, đau bụng, buồn nôn, ói mửa và gan to….

Bạn có thể tìm hiểu về kỹ thuật đặt sonde dạ dày hiện nay để có thêm những kiến thức về y tế.

Sỏi mật: Khi lượng cholesterol trong cơ thể gia tăng thì nồng độ của chúng trong mật cũng rất cao. Khi nồng độ muối mật thấp cùng với sự ứ đọng dịch mật thì lượng cholesterol sẽ bị kết tủa hình thành lên sỏi mật. Sỏi mật có thể làm viêm túi mật cũng như có nguy cơ tắc ống dẫn mật gây ra đau bụng và buồn nôn…

Tiểu đường: Đối với rối loạn lipid máu sẽ làm tăng các chất béo tự do trong máu. Đồng thời làm chết hoặc rối loạn các chức năng tế bào tụy gây tăng đường huyết. Vấn đề rối loạn mỡ máu kéo theo việc chuyển hóa đường. Khi đó các bệnh nhân bị tiểu đường lâu năm sẽ gây ra rối loạn mỡ máu. Từ đó, 2 bệnh này sẽ liên quan chặt chẽ với nhau.

Béo phì: Tình trạng béo phì làm tăng nồng độ các thành phần ( triglyceride và LDL-cholesterol ) đồng thời làm giảm nồng độ ( HDL-cholesterol)  trong máu.

Hiện nay tình trạng bệnh nhân béo phì và béo bụng chiếm khoảng 90%. Đây chính là một trong những yếu tố quan trọng hình thành cũng như phát triển bệnh xơ vữa động mạch. Vì thế việc phát hiện sớm rối loạn mỡ máu ở bệnh nhân béo phì có thể giúp bạn điều trị cũng như dự phòng sớm những hậu quả do béo phì gây ra.

Điều trị rối loạn lipid máu

Khi điều trị rối loạn lipid máu các bệnh nhân cần phải phối hợp cũng như điều trị dùng thuốc hoặc có thể không dùng thuốc. Lưu ý như sau:

Bạn cần có chế độ ăn uống hợp lý đồng thời hạn chế cung cấp các loại chất béo qua chế độ ăn như: mỡ động vật nên thay thế bằng thực vật nhưng cũng nên ăn với lượng vừa phải. Tránh những thực phẩm như: đồ nướng, chiên, xào … Đồng thời hạn chế rượu bia và các chất kích thích, người bệnh nên ăn nhiều rau củ và quả uống nhiều nước hằng ngày.

• Lượng tinh bột và lipid đưa vào cơ thể mỗi ngày cũng cần kiểm soát trong giới hạn cho phép
• Người bệnh nên kết hợp luyện tập thể dục thích hợp
• Có một chế độ sinh hoạt hợp lý, ngủ đủ 8 tiếng mỗi ngày
• Trong chế độ sinh hoạt hàng ngày hạn chế tiếp xúc dị nguyên gây bệnh.

Đối với rối loạn lipid máu, mục tiêu chính là đưa ra các chỉ số lipid máu về ngưỡng cho phép. Vì vậy ngoài việc tăng thải trừ cũng như tăng tổng hợp giảm hấp thu các thành phần lipoprotein tốt, Người bệnh còn cần làm tăng HDL- C đây là một lipoprotein tốt của cơ thể, làm giảm nguy cơ bệnh tim mạch, đột quỵ,…

Người bệnh cũng có thể sử dụng các sản phẩm chức năng trên thị trường như cao lá sen nó sẽ có tác dụng chống oxy hóa và tăng cường hệ thống miễn dịch từ đó giúp nâng cao thể trạng. Người bệnh không thấy mệt mỏi tăng cường sức khỏe cũng như tinh thần. Những người bị rối loạn lipid máu cần thực hiện một chế độ ăn uống dinh dưỡng và khoa học. Thực hiện những thói quen sinh hoạt hợp lý để giảm triệu chứng và cải thiện rối loạn lipid máu, phòng ngừa tái phát.

Trên đây là triệu chứng cũng như nguyên nhân rối loạn lipid máu mà bạn cũng như người thân cần phải chú ý để có thể hiểu và có biện pháp phòng tránh bệnh sao cho phù hợp.