Thuốc tim được xem như là một bài thuốc bỏ túi luôn được mang theo thường trực của các bệnh nhân tim mạch. Tuy vậy đây cũng là một loại thuốc cần cẩn trọng khi sử dụng. Vậy người bệnh nên dùng thuốc trợ tim sao cho hiệu quả và an toàn?

• Cảnh báo khi dùng thuốc Panangin® để điều trị bệnh đau tim
• Sử dụng thuốc Acetaminophen giảm đau hạ sốt có tốt không

Thuốc trợ tim là gì?

Thuốc trợ tim là những thuốc có tác dụng làm tăng lực co bóp của cơ tim được dùng để điều trị cho các trường hợp bệnh nhân gặp tình trạng suy tim

Đây là một loại thuốc hay được sử dụng trong khoa cấp cứu hồi sức. Thuốc trợ tim được sử dụng nhiều cách khác nhau tùy thuộc vào tình trạng bệnh và chỉ định của bác sĩ.

Thuốc trợ tim được sử dụng điều trị bệnh suy tim

Dựa trên công dụng của thuốc, thuốc trợ tim được chia làm hai nhóm:

Thuốc trợ tim loại glycosid được dùng với bệnh nhân suy tim mạch

Thuốc trợ tim không phải glycosid dùng với bệnh nhân suy tim cấp tính

Tác dụng của thuốc trợ tim

Với cơ chế hoạt động làm tăng nồng độ AMPc trong tế bào dẫn tới tăng Ca, từ đó làm tăng lực co bóp của cơ tim, thuốc trợ tim giúp tăng cường năng lượng do tăng co bóp cơ tim, mạch phổi và toàn thân giãn nở đồng thời cải thiện chức năng tâm trương.

Thuốc trợ tim được sử dụng với công dụng chính là tăng huyết áp trung bình và cung lượng tim, tác động trên tần số tim, SVR và PVR thay đổi tùy theo từng loại.

Như đã đề cập ở trên,thuốc trợ tim thường được chia làm hai loại là thuốc trợ tim glucosid và thuốc trợ tim không phải là glucosid. Digoxin được biết đến  là loại thuốc trợ tim thường được bác sĩ kê đơn nhiều nhất trong lâm sàng.

Những nguyên tắc khi sử dụng thuốc trợ tim

Cần phát hiện và điều trị tình trạng giảm thể tích để tránh tụt huyết áp và giảm cung lượng tim trong khoa cấp cứu hồi sức.

Người bệnh cần được xem xét tình hình sức khỏe để điều chỉnh cung lượng tim và huyết áp trung bình.

Phải đặt CVC, AL, nếu cần PAC khi dùng thuốc trợ tim với liều đáng kể

Cho đến nay, vẫn chưa có một thuốc trợ tim nào được chứng minh là tối ưu.

Do sự biến đổi của thụ thể giao cảm trong các bệnh lý cấp tính hoặc  khi dùng thuốc kéo dài sẽ có thể xảy ra hiện tượng trơ của các thụ thể giao cảm và gây nên sự khác biệt lớn về đáp ứng với các thuốc giữa bệnh nhân.

Người bệnh không nên dùng thuốc trợ tim kéo dài

Các khuyến cáo khi sử dụng thuốc trợ tim

Theo khuyến cáo của các chuyên gia của các trường cao đẳng dược bệnh nhân chỉ được phép sử dụng thuốc trợ tim khi đã được bác sĩ chuyên khoa tim khám xác định chẩn đoán bệnh, chỉ định loại thuốc trợ tim và có hướng dẫn cách dùng với liều lượng cụ thể.

Vì thuốc trợ tim được liệt kê được nằm trong loại thuốc độc bảng A, người bệnh cần cẩn trọng sử dụng vào đúng mục đích, đúng liều lượng để tránh gây ra những hậu quả nguy hiểm. Một số trường hợp đã ghi nhận trường hợp bị ngộ độc dẫn đến tử vong do dùng quá liều.

Ví dụ: Digitalin hay digitoxin, digital được biết đến là loại thuốc trợ tim rất tốt với công dụng làm giảm nhịp tim, điều hòa và tăng sức co bóp của tim. Những thuốc này giúp kéo dài thời gian tâm trương lên cho tâm thất chứa thêm máu, tăng sức co bóp của tâm thất, do đó đẩy được nhiều máu hơn đi khắp cơ thể với huyết áp cao hơn. Ngoài ra, nó còn có tác dụng tăng sức co bóp của thành mạch, làm tăng huyết áp và  lợi niệu.

Tuy nhiên nếu bệnh nhân dùng không đúng bệnh và sai liều lượng, sai nguyên tắc thì các loại thuốc trợ tim này có thể gây ra một số tác dụng phụ vô cùng nguy hiểm như sau:

Gây ra hiện tượng co thắt động mạch vành tim, bị ngất, thiếu máu cơ tim từ đó dẫn đến nguy cơ tử vong khi Dùng digitalin sai mục đích cho bệnh nhân mắc bệnh hẹp động mạch chủ.

Làm mạch chậm dưới 50 lần trong một phút, nhịp đôi, dễ ngất, nôn mửa, ỉa lỏng khi dùng Digitalin liên tục trong nhiều ngày. Vì vậy, bệnh nhân không được dùng thuốc này liên tục để tránh tích lũy thuốc trong cơ thể gây ra ngộ độc. Thay vào đó hãy dùng thuốc  từng đợt có những ngày nghỉ (15 – 20 ngày) theo đúng chỉ định của bác sĩ và không được tự ý thêm liều lượng.

Khi phát hiện các dấu hiệu ngộ độc thuốc như trên, bệnh nhân phải lập tức ngừng ngay thuốc và đến các trung tâm y tế để điều trị giải độc.

Nên cẩn trọng khi dùng digitalin cùng với loại thuốc có calcium vì calcium tăng tác dụng của digitalin, đặc biệt là khi tiêm tĩnh mạch và có thể gây tử vong tức khắc.

Ngoài ra, người dùng cũng cẩn thận khi dùng digitalin đồng thời với morphin hoặc thuốc lợi tiểu loại thủy ngân để tránh nồng độ digitalin trong cơ thể tăng lên chốc lát nên dễ gây buồn nôn. Vì vậy bệnh nhân cần phải chú ý khi dùng kết hợp các loại thuốc trên với digitalin.

Tốt nhất nên kết hợp chế độ ăn uống bằng cách bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng nhằm hạn chế sử dụng các loại thuốc trợ tim có nguy cơ gây hại tới cơ thể và làm tình trạng bệnh diễn biến xấu hơn.

Sử dụng thuốc trị bệnh sẽ là con dao hai lưỡi nếu người dùng không tìm hiểu kỹ về cách dùng và tình trạng sức khỏe của bản thân. Hy vọng những thông tin hữu ích trên đây sẽ giúp mọi người có được phương pháp dùng thuốc trợ tim hiệu quả và tránh được những nguy hiểm không mong muốn.