Ngày 14/3, các bệnh viện được thí điểm ở Việt Nam chính thức công bố kết quả thử nghiệm đưa trí tuệ nhân tạo (AI) để điều trị ung thư cho người bệnh.

Theo số liệu mà trang tin tức Y tế thống kê, năm 2018, số bệnh nhân mới mắc ung thư trên thế giới là 18,1 triệu người; 9,6 triệu người bị tử vong. Tại Việt Nam, số ca mắc bệnh ngày càng tăng, từ 68.000 ca (năm 2000)  lên đến 165.000 ca (năm 2018) , trong đó khoảng 70% ca tử vong, nhất là ung thư gan (15,4%) UT phổi 14,4%, 10,6% UT dạ dày, tiếp đến là UT vú, UT đại trực tràng.

Bệnh nhân mắc ung thư ở Việt Nam ngày càng gia tăng 

Phần mềm AI trong việc hỗ trợ tư vấn, lựa chọn phác đồ điều trị có tên IBM Watson for Oncology do Tập đoàn IBM của Mỹ lập nên, được ứng dụng ở 230 bệnh viện của 13 quốc gia trên thế giới như: Hoa Kỳ, Ấn độ, Trung Quốc, Thái Lan, Hàn Quốc,...tập trung chủ yếu ở một số loại bệnh ung thư phổ biến. Tại Việt Nam, năm 2018, Bộ Y tế đã cho phép 3 bệnh viện (BV) là Ung bướu TPHCM, BV K Trung Ương Hà Nội và BV đa khoa tỉnh Phú Thọ tiến hành thử nghiệm ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào điều trị ung thư.

Kết quả thí nghiệm tại 3 bệnh viện được thí điểm ở Việt Nam

Theo đó, TS-BS Đặng Huy Quốc Thịnh, Phó giám đốc BV Ung bướu TP.HCM, cho biết kết quả tương đồng với phác đồ điều trị của các bác sĩ. Cụ thể tỷ lệ giống nhau lên đến 80,3%, trong đó 71% là UT vú và 88,1 là UT trực tràng. Ở giai đoạn 2 và 3 của UT vú thì độ tương đồng giữa phần mềm và con người càng cao, còn điều này với bệnh ung thư trực tràng là giai đoạn 4. Những trường hợp không có sự tương thích với nhau chủ yếu đều rơi vào việc dùng thuốc. Bởi vì AI đưa ra thuốc theo thị trường Mỹ, có thể chưa được nhập khẩu ở Việt Nam.

Cũng theo TS BS Thịnh, trí tuệ nhân tạo là tất cả những nghiên cứu về ung thư trên thế giới, giúp bác sĩ có thể lựa chọn liệu pháp thích hợp. “Về nguyên tắc điều trị, BS phải học, đọc những dữ liệu lâm sàng, cập nhật y văn thế giới và ra được phác đồ. Nếu không có AI, BS vẫn phải tư vấn, đưa ra phác đồ điều trị cho BN. Tuy nhiên, khi có AI, công cụ này giúp BS tự tin, cập nhật nhiều dữ liệu, chứng cứ vững chắc, từ đó ra được kế hoạch, phác đồ phù hợp; khả năng thuyết phục được BN cao hơn”, TS-BS khẳng định tính ứng dụng cao.

Bệnh viện K cũng thử nghiệm trong 3 tháng với hơn 200 ca chủ yếu là UT phổi và UT Vú. Kết quả là 90% trường hợp có sự tương đồng giữa AI và bác sĩ.  Tại bệnh viện Ung bướu TPHCM, sau thử nghiệm, BV quyết định thương thảo với nhà cung cấp phần mềm để điều trị hiệu quả cho bệnh nhân.

PGS-TS Trần Quý Tường, Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin, Bộ Y tế cho biết ứng dụng AI tại Việt Nam trong tư vấn, điều trị UT dựa trên nền tảng điện toán biết nhận thức bước đầu được triển khai ở một số cơ sở và cũng hỗ trợ tích cực cho người bệnh. Ông cũng khẳng định rằng đưa việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo là xu thế tất yếu, không thể chần chừ, nhất là về y khoa. AI dựa trên nền tảng Big Data (trên 1.500.000 bệnh án - một kho dữ liệu quý), cập nhật thông tin 1 tháng/ lần giúp cung cấp dữ liệu chính xác, khách quan và kịp thời, thuận lợi cho việc điều trị.

Phần mềm ứng dụng điều trị ung thư

Liệu AI có thể thay thế các Y bác sĩ?

“Tuy nhiên vẫn không thể thay thế được con người. Bởi độ chính xác của nó hoàn toàn phụ thuộc vào dữ liệu lâm sàng đầu vào do các BS nhập vào, hệ thống tổng hợp các thông tin để giúp các BS đưa ra quyết định chẩn đoán nhanh và chính xác hơn”, ông Tường lưu ý.

Ưu điểm của AI theo thông tin mà các lãnh đạo BV cung cấp là dựa trên thực tiễn điều trị tại Mỹ, giúp bác sĩ cập nhật được phác đồ mới, hạn chế tối đa rủi ro, sai sót, bổ sung thông tin, có những gợi ý cho từng giai đoạn, hỗ trợ chuyên sâu về từng phác đồ hóa trị, tra cứu tài liệu nhanh, từ đó phát huy hiệu quả tối đa khi hoạt động theo mô hình hội đồng chuyên gia. Về chi phí tham khảo không có sự gia tăng, trừ những loại thuốc mới, thuốc sinh học đắt tiền.

Nhược điểm là phần mềm ứng dụng AI chưa có phiên bản bằng tiếng biệt nên người sử dụng phải thông thạo tiếng anh chuyên ngành. Hơn nữa, do chưa được đánh giá từ thực tế ở nước ta về đặc thù của cơ sở khám chữa bệnh, danh mục thuốc, số lượng bệnh nhân, vị trí địa lý, tài chính,... Hệ thống này cũng chưa hỗ trợ bệnh nhân mắc nhiều loại UT cùng một lúc, người bệnh dưới 18 hoặc trên 89 tuổi.

Một đại diện của bệnh viện K cho biết thêm AI hỗ trợ BS trong biệt cập nhật thuốc, phác đồ để sớm có kế hoạch điều trị phù hợp, hiệu quả; nâng cao trình độ bác sĩ, nhất là các BS ở bệnh viện tỉnh. Tuy nhiên, kết quả còn tùy thuộc vào đặc điểm của mỗi người bệnh, điều mà AI chưa làm được nên chỉ có BS mới đưa ra những chỉ định phù hợp với từng bệnh nhân.

Nguồn tin: Báo điện tử Thanh niên

>>> Lần đầu tiên trên thế giới Cuba mới tìm ra vắc xin phòng ung thư phổi

>>> Kết quả ứng dụng liệu pháp đạt giải Nobel vào điều trị ung thư ở VN