BMI là viết tắt của cụm từ tiếng anh “Body Mass Index” được dùng để đo tỷ lệ giữa chiều cao và cân nặng của một người, từ đó xác định được thể trạng gầy, bình thường, béo của từng người và điều chỉnh chế độ dinh dưỡng, tập luyện cho phù hợp.

BMI là chỉ số để đo tỷ lệ giữa cân nặng và chiều cao của con người

BMI là gì?

BMI là một chỉ số được dùng để kiểm theo dõi, kiểm tra sức khỏe cho con người. Nó được áp dụng rộng rãi ở các nước trên thế giới, thậm chí trên các ứng dụng của điện thoại di động cũng có. Tuy nhiên, đối với người Việt Nam thì nó rất ít được sử dụng, dường như khá xa lạ.

Hiện nay, ngoài bệnh viện, một số trung tâm thể hình, yoga ở nước ta dùng chỉ số BMI để giúp học viên nhận ra mình đang ở trong tình trạng nào, cần tăng/ giảm bao nhiêu cân để có tỷ lệ cơ thể cân đối. Và khi internet phát triển, nhiều người trẻ cũng tự cập nhật được những kiến thức liên quan đến chỉ số này thông qua “người thầy” vĩ đại là Google mà chẳng cần đến bất kỳ một trung tâm chăm sóc sức khỏe nào. Hiểu rõ định nghĩa, công thức tính, xác định được thể trạng của bản thân, tự khắc họ sẽ thay đổi để có được  vóc dáng đẹp.

Công thức tính chỉ số BMI

CT phổ biến

Chỉ số BMI được xác định bằng số cân nặng chia cho hai lần chiều cao. Ta có công thức tính chỉ số khối BMI như sau:

BMI = Trọng lượng cơ thể : (chiều cao X 2). Đơn vị của BMI là kg/m2

* Trên thế Giới

• Nếu BMI < 18,5 => bị thiếu cân
• Nếu 18,5 < BMI < 25 => bình thường
• Nếu BMI từ 25 đến 30 => thừa cân
• Nếu BMI >30 => béo phì

* Ở Việt Nam

• Nếu BMI < 18,5 => bị thiếu cân
• Nếu 18,5 < BMI < 24 =>bình thường
• Nếu BMI từ 24 đến 29=> thừa cân
• Nếu BMI >29 => béo phì.

Lưu ý:

• Ý nghĩa của chỉ số BMI là để chỉ ra mức độ gầy, béo, bình thường của cơ thể. Tuy nhiên, vì có thể mỗi nơi có cách xác định riêng nên nhiều lúc gây tranh cãi. Nhiều ý kiến cho rằng điều này không chính xác.
• Chỉ áp dụng cho những người từ 20 tuổi trở lên.

* Ví dụ minh họa:

- VD1: Nếu bạn A có chiều cao 1m63 và nặng 52kg thì chỉ số BMI của bạn ấy là: BMI = 52 : (1,63x2) = 16

Vì BMI của bạn < 18,5 nên bạn đang bị thiếu cân, cần ăn uống thêm để tỷ lệ cơ thể đẹp hơn. Tuy nhiên, thực tế, nếu với chiều cao và cân nặng đó thì người ngoài nhìn vào sẽ thấy bạn khá nhiều mỡ, bạn cần tập luyện để tăng cơ, giảm mỡ, cơ thể thon gọn hơn.

- VD2: Nếu bạn Nam cao 1m70 nặng 90kg thì chỉ số BMI của bạn Nam là: BMI = 90 : (1,70 x 2) = 26,4, nghĩa là bạn đang bị thừa cân; nên lên chế độ ăn kiêng và tập luyện để giảm mỡ, giảm cân.

Một số công thức tính chỉ số BMI khác

* Công thức 1: BMI = chu vi vòng eo : chu vi vòng hông. Cách tính này của Quetelet giúp bạn biết mức độ béo nhưng không nói tỷ lệ vòng eo và hông có chuẩn không vì nhiều trường hợp BMI cao nhưng vóc dáng ổn nhờ tỷ lệ eo và hông hợp lý. 

* Công thứ 2: Tính theo độ tuổi

BMI = 50+0.75 x (H – 150) + ((A – 20) / 4). Trong đó H: Chiều cao; A: Số tuổi

* Công thức 3: Broca Index

• Dưới 40 tuổi: Chiều cao (cm) – 110
• Trên 40 tuổi: Chiều cao (cm) – 100

Giá trị của công thức sẽ tăng 10% đối với những người có khung xương to và giảm 10% nếu có xương nhỏ.

* Công thức 4: Công thức của John McCallum

Dựa vào chu vi cổ tay, ngực để đo tỷ lệ các bộ phận trong cơ thể:

• Ngực: Kích thước cổ tay x 6.5
• Hông: Kích thước ngực x 0.85
• Eo: Kích thước ngực x 0.70
• Đùi: Kích thước ngực x 0.53
• Cổ: Kích thước ngực x 0.37
• Bắp tay: Kích thước ngực x 0.36
• Bắp chân: Kích thước ngực x 0.34
• Cẳng tay: Kích thước ngực x 0.29

Ưu điểm và nhược điểm của chỉ số BMI

* Ưu điểm:

• Cho biết tình trạng cơ thể, vóc dáng đã cân đối hay chưa
• Dễ tính, ai cũng có thể tự nhẩm được mà không cần đến chuyên gia
• Đây là chỉ số chuẩn được các chuyên gia Y tế khuyến khích mọi người nên áp dụng theo để xây dựng chế độ ăn uống và tập luyện hợp lý.

* Nhược điểm:

• Không xác định chính xác được lượng mỡ cơ thể nên khó biết cần giảm mỡ ở phần nào.
• Chỉ sử dụng được ở những người bình thường. Đối với nhóm vận động viên thể hình, phụ nữ đang mang thai cũng khó áp dụng theo cách trên.

Chỉ số BMI bình thường có lợi ích gì?

Chẳng phải ngẫu nhiên mà chỉ số BMI được các chuyên gia Y tế thế giới khuyến khích nên áp dụng. Theo giảng viên Cao đẳng Y tế TPHCM lý giải, nếu duy trì được chỉ số này ở mức bình thường, bạn sẽ nhận được những lợi ích đặc biệt sau:

• Ngăn chặn được các tình trạng xương khớp, tim mạch, gan nhiễm mỡ
• Ổn định huyết áp
• Năng lượng hoạt động mỗi ngày tốt

Tóm lại BMI là một chỉ số được dùng để xác định độ cân đối của một người, được tính theo nhiều công thức khác nhau, nhưng phổ biến nhất vẫn là công thức được nhắc đến đầu tiên. Hy vọng qua bài viết này, mọi người đã hiểu rõ hơn và quan tâm đến vấn đề sức khỏe của mình hơn. Bạn cũng có thể cài đặt ứng dụng trên thiết bị di động để theo dõi thường xuyên, duy trì một thể trạng khỏe mạnh.

Tổng hợp: Cao đẳng Y tế Sài Gòn