Isotretinoin là một loại thuốc được bác sĩ chuyên khoa Da Liễu chỉ định để điều trị các tình trạng mụn trứng cá (tình trạng trứng cá nặng) khi mà các loại thuốc khác chưa hiệu quả. Vậy tác dụng phụ của thuốc trị mụn Isotretinoin là gì?.

Hãy cùng tìm hiểu những thông tin cần thiết về thuốc Isotretinoin qua bài viết sau của các giảng viên Cao đẳng Dược TPHCM.

Thông tin thuốc Isotretinoin

Thành phần hoạt chất: Isotretinoin

Thuốc có thành phần tương tự:

10mg: Noinsel Soft Capsule, Dimorin, Martoco-10, Theaped 10, Ajuakinol,…

20mg: Nimegen 20mg, Bomitis, Bomitis, Hiteenall, Trenoyn 20, ,…

Dạng bào chế – hàm lượng:

• Dạng bào chế: Viên nang mềm
• Hàm lượng: 10mg, 20mg, 30mg, 40mg

Chỉ định của thuốc Acnotin (isotretinoin)

• Thuốc Acnotin được chỉ định để điều trị mụn trứng cá nặng
• Mụn trứng cá dạng bọc
• Mụn trứng cá không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác
• Thuốc Acnotin còn điều trị mụn trứng cá để lại nhiều sẹo xấu gây biến dạng mặt, , mụn trứng cá kéo dài lâu năm gây ảnh hưởng trầm trọng đến tâm lý
• Isotretinoin được chỉ định để điều trị mụn trứng cá nặng không đáp ứng với các loại thuốc như kháng sinh, , axit salicylic, benzoyl peroxide, tetracycline,…
• Isotretinoin giúp làm giảm tình trạng mụn trứng cá ức chế hoạt động của tuyến bã nhờn, và hạn chế sẹo thâm sau mụn
• Thành phần này thuộc nhóm retinoids dẫn xuất của vitamin A.
• Ngoài ra, isotretinoin còn có tác dụng kháng viêm trên da.
• Isotretinoin hoạt động bằng cách thu nhỏ tuyến bã nhờn. Isotretinoin có thể kiểm soát được tình trạng mụn trứng cá trên da mặt. Dầu thừa chính là nguyên nhân khiến lỗ chân lông bí tắc và xuất hiện mụn trứng cá.

Chống chỉ định

Thuốc Isotretinoin chống chỉ định với những trường hợp sau:

• Phụ nữ mang thai và cho con bú
• Mẫn cảm và dị ứng với các thành phần trong thuốc
• Có tiền sử dị ứng với các dẫn xuất khác của vitamin A chẳng hạn như retinol, tretinoin
• Có ý định hiến máu trong thời gian dùng thuốc
• Suy chức năng gan và chức năng thận bắt đầu với liều thấp (10mg/ngày).
• Ngộ độc Vitamin A
• Tăng lipid máu
• Không dùng thuốc Acnotin để điều trị mụn trứng cá ở trẻ em dưới 12 tuổi hay điều trị mụn trứng cá tuổi dậy thì.
• Thuốc Isotretinoin chống chỉ định với phụ nữ đang mang thai hoặc dự định mang thai, phụ nữ đang cho con bú
• Đang dùng các kháng sinh tetracylin
• Isotretinoin có thể ảnh hưởng đến một số vấn đề sức khỏe. Trước khi sử dụng bạn nên thông báo với bác sĩ tình trạng bệnh lý để được cân nhắc việc điều trị bằng Isotretinoin.

Cách dùng – liều lượng

Cách dùng

• Uống thuốc trực tiếp với nước lọc. Sử dụng thuốc theo hướng dẫn in trên bao bì. Nên nuốt trọn viên thuốc khi uống, không bẻ hay nghiền thuốc.
• Không tự ý thay đổi cách dùng hay tăng giảm liều lượng.
• Dùng thuốc theo hướng dẫn in trên bao bì hoặc theo chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa
• Nếu không có yêu cầu từ bác sĩ chuyên khoa bạn nên tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời và không uống rượu.
• Không được dùng đồng thời với các thuốc điều trị mụn trứng cá bôi tại chỗ có tác dụng làm tiêu sừng hoặc xạ trị bằng tia cực tím, bong da.
• Chỉ nên dùng thuốc với nước lọc.

Liều dùng

Liều dùng thuốc Isotretinoin phụ thuộc vào độ tuổi của bệnh nhân tình trạng mụn, và phản ứng của cơ thể với liều dùng đầu tiên. Vì vậy bệnh nhân nên trao đổi trực tiếp với bác sĩ để được cung cấp thông tin về liều dùng cụ thể.

Thông tin được cung cấp trong bài viết về liều dùng chỉ đáp ứng cho các trường hợp phổ biến nhất và mang tính tham khảo. Đồng thời không có giá trị thay thế cho chỉ định từ nhân viên y tế.

Liều dùng thuốc Isotretinoin thông thường khi điều trị mụn trứng cá cho người lớn

• Dùng 0.25 – 0.5mg/ kg, chia thành 2 liều/ ngày
• Liều dùng tối đa: 2mg/ kg/ ngày đối với mụn trứng cá rất nặng
• Thời gian điều trị: tối đa 20 tuần

Liều dùng thuốc Isotretinoin thông thường khi điều trị mụn trứng cá cho trẻ em (chỉ dùng cho trẻ trên 12 tuổi)

• Dùng 0.25 – 0.5mg/ kg, chia thành 2 liều/ ngày
• Liều dùng tối đa: 2mg/ kg/ ngày
• Thời gian điều trị: tối đa 20 tuần

Tác dụng phụ

Isotretinoin được coi như một phép màu đối với các trường hợp mụn nặng và mụn bọc, tuy nhiên cũng có thể đem đến một số tác dụng không mong muốn.

Trong khi điều trị, bạn có thể gặp một số tác dụng phụ sau đây (những tác dụng phụ thường mất đi khi bạn ngừng dùng isotretinoin):

• Một vài người gặp tác dụng phụ nghiêm trọng hơn như đau đầu, buồn nôn, nôn hoặc mờ mắt
• Da khô, ngứa hoặc phát ban, tăng nhạy cảm với ánh nắng mặt trời
• Trầm cảm hoặc những thay đổi trong tâm trạng chẳng hạn như cảm giác buồn bã hay cáu gắt
• Đau dạ dày nghiêm trọng
• Chảy máu cam, chảy máu nướu răng, đau cơ, giảm thị lực ban đêm
• Tiêu chảy hoặc chảy máu từ trực tràng
• Mệt mỏi bất thường hoặc thiếu cảm giác ngon miệng
• Vàng da hoặc vàng mắt, nước tiểu vàng đậm
• Mắt khô

Nếu những vấn đề này kéo dài ngay cả sau khi bạn ngưng dùng isotretinoin cần ngưng dùng isotretinoin và thông báo ngay với bác sĩ điều trị biết.

Isotretinoin có thể gây ra một số tác dụng ngoại ý khác trong thời gian sử dụng. Tốt nhất bạn nên chủ động thông báo với bác sĩ nếu nhận thấy các triệu chứng bất thường của cơ thể.

Tác dụng phụ thông thường:

• Khô môi
• Khô miệng. Nếu bị khô miệng kéo dài, bạn có thể sử dụng kẹo cao su, uống nhiều nước để kích thích tuyến nước bọt.
• Chảy máu cam
• Đau dạ dày
• Tóc mỏng
• Sưng mí mắt
• Da khô

Những tác dụng phụ thường gặp này thường có xu hướng thuyên giảm sau vài ngày hoặc vài tuần.

Tác dụng phụ nghiêm trọng:

• Ngứa ran ở da
• Đau khớp, cơ
• Thay đổi tâm trạng bất thường (trầm cảm, hung hăng, bạo lực, có suy nghĩ tự tử,…)
• Có dấu hiệu nhiễm trùng (bong tróc ở lòng bàn chân/ lòng bàn tay sốt, đau họng kéo dài)
• Viêm tụy

Tác dụng phụ rất nghiêm trọng:

• Đau đầu dữ đổi
• Giảm thính lực
• Đau ngực
• Thay đổi thị lực
• Ù tai
• Tiêu chảy nặng
• Chảy máu trực tràng
• Nước tiểu sẫm màu
• Vàng da

Phản ứng dị ứng:

• Phát ban
• Chóng mặt nghiêm trọng
• Khó thở
• Ngứa mặt/ lưỡi/ cổ họng
• Sưng mặt/ lưỡi/ cổ họng

• Triệu chứng thừa vitamin A: khô da, niêm mạc, viêm kết mạc mắt, đục giác mạc có hồi phục, nứt môi, chảy máu cam, và không sử dụng được kính áp tròng.
• Da và các phần phụ: , đổ mồ hôi u hạt mưng mủ,ngoại ban, ngứa, viêm da viêm quanh móng, teo móng, rậm lông, tăng sắc tố, tăng tạo mô hạt, rụng tóc, xuất hiện nhiều trứng cá, da tăng nhạy cảm ánh sáng.
• Cơ xương: tăng sinh xương, đau cơ, đau khớp, viêm gân và các thay đổi khác về xương.
• Giác quan: giảm thính lực, sợ ánh sáng,rối loạn thị trường, giảm thị trường về đêm, viêm giác mạc, đục thủy tinh thể.
• Thần kinh: rối loạn hành vi, đau đầu, tăng áp lực nội sọ, trầm cảm, động kinh.
• Tiêu hoá: buồn nôn, viêm hồi tràng và kết tràng, viêm đại tràng, chảy máu tiêu hoá.
• Hô hấp: co thắt phế quản
• Máu: tăng hoặc giảm tiểu cầu, giảm bạch cầu, hồng cầu, tăng tốc độ lắng máu
• Gan mật: đôi khi viêm gan, tăng men gan tạm thời có hồi phục
• Đề kháng: nhiễm trùng toàn thân hoặc tại chỗ do vi khuẩn Gram dương Staphylococcus
• Xét nghiệm: tăng acid uric huyết, giảm HDL, tăng cholesterol và triglycerid huyết thanh, tăng đường huyết.

Thông tin trong bài viết này chưa bao gồm toàn bộ những tác dụng phụ của thuốc Isotretinoin. Nếu bạn gặp phải triệu chứng nào bất thường cần liên hệ trực tiếp với bác sĩ để nhận được tư vấn chuyên môn. Lưu ý không tự ý sử dụng thuốc để điều trị.

Thuốc Acnotin (isotretinoin) có thể gây hoa mắt

Những điều cần lưu ý khi sử dụng Isotretinoin

Lưu ý trước khi dùng isotretinoin, hãy nói với bác sĩ nếu bạn mắc bệnh đái tháo đường.

Thận trọng nếu bạn bị bệnh tim, hen suyễn, bệnh gan, trầm cảm hoặc đã bị dị ứng với bất kỳ loại thuốc nào.

Thận trọng nếu bạn đang dùng bất kỳ loại thuốc nào, ngay cả thuốc không cần kê đơn. Đặc biệt là paraben chất hóa học được sử dụng trong kem dưỡng ẩm, mỹ phẩm.

Thuốc Isotretinoin có thể khiến một số vấn đề sức khỏe trở nên nghiêm trọng hơn. Ví dụ như bệnh rối loạn tâm thần, bệnh gan, tiểu đường, béo phì, viêm tụy, loãng xương, lạm dụng rượu,… Trước khi sử dụng cần thông báo với bác sĩ tình trạng bệnh lý để được cân nhắc về tác dụng phụ có thể phát sinh.

Không hiến máu trong thời gian sử dụng Isotretinoin và trong ít nhất 1 tháng sau khi ngưng dùng thuốc.

Cần thực hiện những biện pháp chống nắng khi di chuyển vì Isotretinoin có thể khiến da nhạy cảm hơn với ánh nắng mặt trời.

Tầm nhìn có thể thay đổi trong thời gian sử dụng Isotretinoin. Nên hạn chế vận hành máy móc lái xe, hay thực hiện những hoạt động đòi hỏi sự tập trung cao khi dùng thuốc.

Không thực hiện các biện pháp làm đẹp như laser, dermabrasion tẩy lông trong khi dùng Isotretinoin và 6 tháng sau khi ngưng thuốc có thể gây sẹo trên da.

Tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi cho trẻ dùng thuốc. Thuốc Isotretinoin có thể ảnh hưởng đến quá trình tăng trưởng xương của trẻ nhỏ.

Có thể làm tăng nguy cơ gặp phải tác dụng phụ của thuốc (viêm tụy) khi sử dụng rượu và đồ uống có cồn đang dùng Isotretinoin.

Bạn nên hạn chế chơi các môn thể thao có cường độ mạnh vì thuốc có thể làm giảm mật độ xương.

Isotretinoin vì thuốc có khả năng gây dị tật ở thai nhi. Phụ nữ mang thai không sử dụng Isotretinoin nếu không có yêu cầu từ bác sĩ.

Phụ nữ mang thai không sử dụng loại thuốc Isotretinoin

Hiện nay chưa có nghiên cứu về tác dụng phụ của thuốc đối với phụ nữ cho con bú. Để đảm bảo an toàn, bạn nên báo với bác sĩ nếu có ý định sử dụng thuốc.

Tương tác thuốc

Thuốc tránh thai nhóm mini pills có thể làm giảm tác dụng của Isotretinoin.

Không nên dùng thuốc vitamin A hoặc vitamin tổng hợp có chứa vitamin A Trong khi bạn đang dùng isotretinoin.

Tương tác thuốc có thể làm thay đổi cơ chế hoạt động và ảnh hưởng đến khả năng hấp thu thuốc. Có thể khiến tác dụng điều trị suy giảm hoặc làm phát sinh những tình huống rủi ro.

Isotretinoin có thể tương tác với một số loại thuốc sau:

• Ibuprofen
• Amoxicillin
• Duloxetine
• Amphetamine
• Dextroamphetamine
• Aripiprazole
• Omega 3
• Vitamin A
• Vitamin B12
• Vitamin D3
• Vitamin C
• Vitamin E
• Cetirizine

Bảo quản

Bảo quản thuốc Isotretinoin ở nhiệt độ phòng, tránh ánh nắng trực tiếp tránh nơi có nhiều độ ẩm. Tránh xa tầm với của trẻ nhỏ và thú nuôi.

Không sử dụng thuốc hết hạn, biến chất và đổi màu.