Sáng 30-11, Bệnh viện Chợ Rẫy phối hợp với Bệnh viện FV tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “Các kỹ thuật mới trong phương pháp xạ trị” thu hút nhiều diễn giả các chuyên gia hàng đầu, các bác sĩ, kỹ thuật viên trong lĩnh vực xạ trị trong và ngoài nước tham dự.

Theo báo cáo của Cơ quan nghiên cứu Ung thư quốc tế, năm 2018 nước ta có hơn 300.000 người đang phải chung sống với căn bệnh này và con số này không ngừng tăng. Tuy nhiên, sự tiến bộ của khoa học, công nghệ đã và đang mang lại nhiều giải pháp điều trị hiệu quả.

Một số bệnh ung thư hoàn toàn có thể khống chế nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng ngay từ đầu. Trong số các phương pháp điều trị ung thư hiện đại thì xạ trị đóng vai trò chủ đạo với 60-70% chỉ định trong tổng số ca điều trị ung thư.

Xạ trị có thể được áp dụng cho nhiều loại ung thư ở các vị trí khối u khác nhau, nhiều giai đoạn và kích thước khác nhau, có thể chỉ định điều trị độc lập hoặc kết hợp với các phương pháp khác để nâng cao hiệu quả điều trị.

Đây là phương pháp ngày càng được nghiên cứu, phát triển và cải tiến nhằm mang lại kết quả tối ưu, giảm thiểu tác dụng phụ cho bệnh nhân ung thư, giúp cho bệnh nhân không chỉ kéo dài sự sống mà còn cải thiện chất lượng sống trong và sau khi điều trị.

Tại hội thảo các diễn giả đã chia sẻ những thông tin về các kỹ thuật xạ trị hiện đại cũng như những kinh nghiệm trong thực tế ứng dụng nhằm nâng cao chất lượng điều trị ung thư đến với cộng đồng y khoa Việt Nam.

Theo bác sĩ Nguyễn Ngọc Bảo Hoàng, Trung tâm ung bướu, Bệnh viện Chợ Rẫy, hiện Bệnh viện đang ứng dụng kỹ thuật xạ trị điều biến liều VMAT có kết hợp chẩn đoán hình cảnh CT 4D, giúp xác định chính xác vị trí và hình dạng khối u kể cả những khối u di động trong ung thư phổi, từ đó tăng độ chính xác và hiệu quả điều trị.

Bên cạnh đó, kỹ thuật điều biến liều giúp rút ngắn thời gian trong mỗi lần xạ, cũng như rút ngắn số lần xạ trị nhưng vẫn đảm bảo hiệu quả tối ưu và hạnh chế được tác dụng phụ cho bệnh nhân. Đây là kỹ thuật hiện đang được ứng dụng tại các quốc gia phát triển trong điều trị các bệnh ung thư như: ung thư đầu cổ, ung thư tuyến tiền liệt, ung thư vú, vòm hầu, u não,...

Phân loại các phương pháp xạ trị

Nói một cách đơn giản, có 2 loại xạ trị: Xạ trị ngoài và xạ trị trong.

Xạ trị ngoài là dùng một máy X-quang hiện đại để chiếu tia X từ một nguồn bên ngoài vào cơ thể. Đây là cách điều trị phổ biến. Tuy nhiên trong một vài trường hợp, ta cũng có thể sử dụng phương pháp xạ trị trong, phương pháp này còn được gọi là  xạ trị áp sát. Xạ trị trong là dùng chất có năng lượng phóng xạ đặt vị trí gần khối u hoặc thậm chí nằm trong khối u của cơ thể.

Quyết định phương pháp xạ trị tùy thuộc vào:

Loại ung thư

Vị trí của ung thư

Tình trạng ung thư di căn

Sức khỏe của bệnh nhân

Những liệu pháp điều trị hiện tại hoặc trong tương lai của bệnh nhân

Xạ trị ngoài

Bức xạ dùng trong y học thường được phóng ra từ nguồn phóng xạ trong máy. Chiếc máy này phóng ra một chùm tia tập trung nhắm vào khối u. Bức xạ phát ra từ máy không thể nhìn thấy hay cảm nhận được. Trong đa số trường hợp, xạ trị  ngoài là phương pháp điều trị tại chỗ. Nó nhắm vào một vị trí xác định trong cơ thể bệnh nhân. Bác sĩ sẽ giới hạn liệu pháp này sao cho bức xạ chỉ nhắm vào tế bào ung thư mà không tổn hại nhiều đến các tế bào bình thường xung quanh. Người ta sẽ đánh dấu vị trí trên da bằng một loại mực đặc biệt giữ cho con dấu không phải trong suốt liệu trình. Con dấu này giúp cho kỹ thuật viên xác định đúng tư thế của bệnh nhân và đảm bảo bức xạ chiếu đúng vào điểm mong muốn.

Bác sĩ chuyên xạ trị có vài dụng cụ để đảm bảo tính chính xác của tia X khi tiến hành điều trị. Một trong số đó là mặt nạ. Đây là một cái loại tấm chắn bằng nhựa bao bọc đầu bệnh nhân. Trong trường hợp những bệnh nhân có khối u ở miệng, chúng ta cần phải đảm bảo khối u ở một vị trí xác định và không đổi trong suốt liệu trình. Mặt nạ này chỉ dùng trong vài trường hợp, ở vài bệnh nhân và chỉ trong một thời gian ngắn tầm vài phút mỗi ngày. Một loại dụng cụ cố định khác là khuôn đúc. Đối với những bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt, chúng tôi sẽ đúc một cái khuôn cố định cho chân họ để đảm bảo vị trí của nó được cố định mỗi ngày. Những loại dụng cụ này chỉ dùng trong lúc điều trị và không hề gây đau đớn. Chúng có tác dụng tăng tính chính xác trong khi chiếu tia bức xạ.