Hội chứng ruột kích thích là bệnh về đường tiêu hóa, các cơ quan ở hệ thống tiêu hóa bị rối loạn chứng năng dẫn đến  đau bụng, khó tiêu hoặc tiêu chảy.

>>> Những bài thuốc dân gian điều trị bệnh tiêu chảy tại nhà

Hội chứng ruột kích thích là gì?

Quá trình tiêu hóa thức ăn đi từ ruột non đến ruột già rồi ruột non. Ruột già sẽ hấp thụ nước và đẩy các chất thải ra ngoài nhờ nhu động ruột. Khi bị mắc hội chứng ruột kích thích, sự co thắt của nhu động ruột không giống như người ở trạng thái bình thường. Nếu co thắt quá mạnh sẽ dẫn đến tiêu chảy nhưng nếu chậm hoặc không có thắt thì sẽ gây ra táo bón.

Hằng năm, trên thế giới có hàng triệu người mắc hội chứng ruột kích thích, thường xảy ra đối với người trong độ tuổi trung niên và thanh niên, với nữ giới. Tuy không có nguyên nhân chính xác nhưng có một vài chuyên gia cho rằng, có thể do nội tiết tố ở nữ khiến họ mắc bệnh này nhiều hơn ở nam. Bệnh cũng phổ biến với khu vực Nam Mỹ, hiếm gặp ở khu vực Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam

Dấu hiệu nhận biết Hội chứng ruột kích thích

Các triệu chứng của Hội chứng ruột kích thích thường gặp ở người mắc bệnh là đầy hơi, chán ăn kèm theo buồn nôn, ợ nóng, táo bón, viêm ruột, kém hấp thụ, ung thư trực tràng khiến người bệnh gầy gò, xanh xao. Ngoài ảnh hưởng về mặt thể chất, người bệnh có thể bị rối loạn về mặt tâm lý như lo âm, trầm cảm, mệt mỏi.

Các triệu chứng của bệnh Hội chứng ruột kích thích

Nguyên nhân gây ra hội chứng ruột kích thích

Đến nay dù y học rất phát triển nhưng các bác sĩ cho rằng nguyên nhân gây ra hội chứng ruột kích thích chưa được giải thích rõ ràng. Có vị thì giải thích do vi khuẩn ở ruột non, có vị thì cho rằng do các ren di truyền còn có người khẳng định do thực phẩm nạp vào và nhu động ruột của mỗi người. Nhưng nhìn chung, một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc Hội chứng ruột kích thích là:

Nguyên nhân chính xác gây ra hội chứng ruột kích thích vẫn không xác định rõ, nhưng các chuyên gia sức khỏe tin rằng sự tương tác sai lệch giữa não và đường tiêu hóa là nguyên nhân gây ra triệu chứng co cơ bất thường gây nên tình trạng tiêu chảy hoặc táo bón. Ngoài ra, nhiều người mắc hội chứng ruột kích thích do có ruột non nhạy cảm một cách bất thường.

Thực phẩm: Tuy chưa có nghiên cứu nào chỉ ra mối liên hệ giữa thức ăn với Hội chứng ruột kích thích nhưng thực tế rất nhiều người bị táo bón, tiêu chảy, ngộ độc thực phẩm.

• Căng thẳng, lo âu
• Thay đổi bất thường về hoocmon của cơ thể
• Nhiễm khuẩn đường tiêu hóa
• Lạm dụng thuốc kháng sinh
• Gia đình có người mắc hội chứng ruột kích thích

Những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc hội chứng ruột kích thích

Cách điều trị hội chứng ruột kích thích

Bệnh không gây nguy hiểm đến tính mạng của con người nhưng tác động trực tiếp đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Một số loại thuốc điều trị Hội chứng ruột kích thích:

• Thuốc chống trầm cảm;
• Thuốc kháng sinh;
• Alosetron (Lotronex);
• Lubiprostone (Amitiza);
• Thuốc bổ sung chất xơ;
• Thuốc chống tiêu chảy;
• Thuốc kháng cholinergic và chống co thắt;

Cách điều trị hội chứng ruột kích thích tốt nhất là thay đổi chế độ ăn uống lành mạnh, khoa học, dùng những thực phẩm lợi khuẩn, giữ cho tâm lý luôn ổn định, vững vàng, giáo dục cho bệnh nhân hiểu và tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc kho dùng thuốc, những thứ nên ăn hoặc nên tránh trong suốt quá trình điều trị.

Chế độ ăn dành cho bệnh nhân mắc hội chứng ruột kích thích

• Không ăn nhiều đồ dầu mỡ, đồ cay nóng
• Không nên ăn ngoài hàng
• Không ăn món ăn chín tái
• Nên bổ sung thêm protein từ cá, đậu, hạn chế ăn thịt đỏ,…
• Ăn nhiều loại rau xanh để cung cấp vitamin và chất xơ
• Cùng với đó, hãy từ bỏ những thói quen xấu như: hút thuốc lá, lười vận động, hãy thường xuyên tập thể dục thể thao để tăng sức đề kháng, bảo vệ sức khỏe.

Một số sai lầm khiến điều trị hội chứng ruột kích thích khó khăn

Hội chứng ruột kích thích khiến bệnh nhân hay bị tiêu chảy hoặc táo bón. Tâm lý chủ quan, không đề phòng, không điều trị tận gốc khiến bệnh thêm nặng và có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm về đường ruột.

Không điều trị dứt điểm

Những người mắc bệnh này thường quan tâm làm sao để chữa khỏi những triệu chứng bên ngoài để nhannh xoa dịu những cơn đau, dễ đi ngoài bằng cách dùng men vi sinh hoặc thuốc kháng sinh. Cơn đau thuyên giảm là thôi không điều trị nữa.

Cách điều trị này chưa tác động đến phần gốc, bênh có thể tái phát lại. Vì khi uống thuốc đặc trị sẽ làm chết các vi khuẩn có lợi ở đường ruột nên chỉ cần ăn uống cần không cẩn thận là có thể đau bụng lại hoặc bị đi ngoài ra nước.

Stress kéo dài

Khi bị bệnh, ta thường lo lắng nhưng chính điều này lại làm cho tình trạng bệnh thêm trầm trọng. Vì vậy muốn nhanh khỏi cần giữ cho tinh thần luôn ổn định, ngủ đủ giấc, đừng mang việc ở cơ quan về nhà làm để tránh áp lực.

Nguyên nhân được lý giải là do trong ruột người có hơn 100 triệu tế bào thần kinh. Nếu bị stress, não sẽ tác động đến nhu động ruột khiến sự co thắt của nhu động ruột diễn ra bất thường: nếu mạnh quá sẽ gây tiêu chảy và nếu chậm sẽ gây táo bón. Các triệu chứng này đến hết sức bất ngờ khiến người bệnh thấp thỏm, lo âu nên càng căng thẳng hơn. Vì vậy, hãy giữ trạng thái tinh thần ổn định bằng cách luyện tập yoga hoặc ngồi thiền, vận động nhẹ nhàng, nghe nhạc, đọc sách,...

Không biết được tầm quan trọng của lợi khuẩn

Một yếu tố quyết định đến sự thành công của việc điều trị bệnh mà chúng ta thường bỏ qua là lợi khuẩn. Do không ý thức được vai trò quan trọng của nó nên chúng ta không bổ sung chúng để tiết enzym tiêu hóa, cân bằng hệ vi sinh vật, cung cấp vitamin B cho não bộ - chất để não ổn định, ngăn ngừa nguy cơ căng thẳng. Bổ sung lợi khuẩn sẽ giúp tiêu tan các triệu chứng bệnh, giúp người bệnh yên tâm học tập, làm việc, hòa nhập với cuộc sống.

Như đã nói, bệnh không đe dọa đến tính mạng nhưng để lâu sẽ càng làm tình trạng sức khỏe thêm trầm trọng. Vì vậy, hãy ăn uống khoa học và tập luyện hợp lý để đẩy lùi bệnh  tật.

Trường Cao đẳng Y khoa Phạm Ngọc Thạch tổng hợp